Betonnen zeewering met afbeelding en tekst verbindt heden en verleden
Productnieuws | Door de redactie
Geplaatst: 27-02-2014
 Beeld: NOE-betonvormgeving Wie over land of water Breskens nadert, kan er bijna niet omheen: de betonnen deltadijk en deltamuur waarmee het stadje wordt beschermd tegen de zee. De dijk en muur hebben hetzelfde verloop met rechtstanden en gebogen lijnen. Opvallend aan de deltamuur zijn de afbeeldingen en teksten die in de prefab betonnen zeeweringelementen zijn weergegeven. NOE Betonvormgeving ontwikkelde deze figuratie met gebruik van NOEplast profielmatten en CNC gefreesde teksten en malbodemplaten.
Bestand tegen superstorm
De strijd tegen water is onlosmakelijk met Nederland verbonden; niet voor niets moeten onze dijken en duinen een superstorm kunnen trotseren. Eens in de vijf jaar wordt de Nederlandse waterkering daarom getoetst. Hierbij bleek dat een groot aantal stukken kust in Nederland - ook wel de Zwakke Schakels genoemd - moest worden versterkt. Bij Breskens is in dit kader de waterkering langs de Schelde op deltahoogte gebracht. Ter hoogte van het voormalige fort Frederik Hendrik bestaat deze kering uit een verharde dijk met daarop een betonnen waterkerende muur. De vorm hiervan volgt deels de voormalige vesting. De vormgeving van deze imposante muur is opvallend en omvat teksten en afbeeldingen. Deze werden door NOE Betonvormgeving gerealiseerd met NOEplast profielmatten en CNC gefreesde teksten en malbodemplaten.
Fort Frederik Hendrik
Het technisch ontwerp van de waterkering bij Breskens werd gemaakt door het waterschap Scheldestromen. Parklaan Landschapsarchitecten nam het plan ter hand, scherpte het in samenwerking met Archeologisch Adviesbureau RAAP aan en gaf het vorm. Het resultaat is een fraai vormgegeven verbeelding van de lokale historie. In die historie speelt fort Frederik Hendrik een belangrijke rol. Het fort werd in 1810 als Fort Impérial aangelegd als onderdeel van de Stelling van Breskens, een verdediging van de Fransen tegen de invasie van de Engelsen in 1806. Nadien werd het fort door verschillende legers gebruikt. De naam fort Frederik Hendrik kreeg het in 1814 toen het fort overging in handen van het Nederlandse bestuur. Pas na de Belgische afscheiding in 1830, werd het fort opnieuw in gebruik genomen en uitgebreid. Toen de oorlogsdreiging afnam, raakte het fort uiteindelijk in verval.
Verleden en heden
Tot voor kort herinnerden slechts de contouren nog vaag aan wat er ooit achter de dijk bij Breskens stond. De plaatselijke boog in de deltadijk grijpt nog terug op de aanleg van het fort: hier stonden de kanonnen in een boog opgesteld tegen de Engelse aanvallen. De nieuwe deltamuur volgt de contouren van het oude fort en verbindt daarmee het verleden met het heden. Duidelijk zichtbaar wordt de geschiedenis vanaf de veerboot van Vlissingen naar Breskens en wandelend langs de deltamuur.
De plaats waar ooit het fort stond, is nu weer duidelijk herkenbaar door de roodbruine kleur van de deltadijk als verwijzing naar het bakstenen metselwerk uit de 19e eeuw. De roodbruine dijk wordt gesierd door de betonnen keermuur uit grijze prefab-betonelementen.
Tekst en afbeeldingen
De 500 meter lange muur bestaat uit 132 betondelen van elk zo'n 2 m hoog, waarvan minder dan de helft zichtbaar is. Op het zichtbare gedeelte bevindt zich een patroon dat voor elk muursegment uniek is: teksten en afbeeldingen brengen daarbij de historie van Breskens weer tot leven. Dicht bij de haven staan de woorden ‘2012 Scheldeveste Breskens’ en ‘2006 Norm Superstorm’. Op de plaats van het fort staan in het beton de verschillende namen die het fort heeft gehad: Fort Imperial, Fort Frederik Hendrik en Atlantikwall. Aan de strandkant zijn de letters groot; aan de landkant, waar de fiets- en wandelpromenade loopt, zijn belangrijke momenten in de geschiedenis van het fort aangegeven: 1809 Engelse invasie en 1830 Belgische afscheiding. De letters aan deze kant zijn kleiner.
Waar vroeger de lopen van de kanonnen op Engelse oorlogsbodems stonden gericht, is op de deltamuur nu een patroon in beton herkenbaar: de plattegrond van het oude fort. Aan de onderzijde wordt deze gesierd door een halfronde boog als verwijzing naar de batterij kanonnen. Ter hoogte van de batterij zelf is een patroon van kanonnen en artillerie aangebracht. De kanonnen staan als het ware op de Schelde gericht. Op de muur geven vijf kleine informatiepanelen extra uitleg over de betreffende periode. Deze RVS panelen zijn op de bovenkant van de muur bevestigd, waardoor ze goed leesbaar zijn, maar vanuit het landschap niet opvallen.
Opvallende oplossing
De geprofileerde bekistingdelen voor de betonnen prefab-elementen waaruit de deltamuur is opgebouwd, werden geleverd door NOE Betonvormgeving. Voor de figuratie werd gebruik gemaakt van NOEplast profielmatjes in de vorm van de kanonnen en forten. De letters, cijfers en malbodemplaten werden CNC gefreesd uit MDF plaatmateriaal en door de modelbouwer in de bekisting opgenomen en afgelakt.
Omdat de zeewering een belangrijke constructieve functie heeft, werd veel aandacht besteed aan het ontwerp en de diepte van de uitsparingen voor de patronen en belettering. Opvallend is de oplossing die NOE Betonvormgeving voorstelde om het patroon van de vesting Breskens voldoende effect te geven. Omdat de gracht 10 mm. onder – en de vesting 5 mm boven het omringende betonvlak ligt, is gekozen voor de combinatie van uitgefreesde malbodemplaten met daarin opgenomen NOEplast profielmatjes. Ook is de vorm van de vestinggracht geaccentueerd met reliëflijnen die niet alleen het omringende water simuleren maar ook extra schaduw geven aan het patroon dat daarmee beter zichtbaar wordt.
Meer informatie
www.betonvormgeving.nl
Overig
|